Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

Anayasa’nın hangi maddesi?

Bilindiği gibi, AKP ve onun sirayetini keramet kabul eden güruhu, fırsat buldukça, yedire yedire derler ya hani, işte aynen o şekilde Anayasa’nın değiştirilemez hükmündeki ilk 3 maddesinin aslında değiştirilmesi gerektiğini ifade ediyorlar. Bu zaman zaman Anayasa Mahkemesi Başkanı oluyor, zaman zaman AKP Grup Başkanvekili oluyor, kimi zaman, ne bileyim Tokat milletvekili, Muğla milletvekili falan filan. Türkiye’nin daha iyi bir anayasa hakettiğini düşünmekle birlikte; ilk 3 madde ile ilgili nasıl bir problem var anlayamıyorum. Yani yine bilindiği gibi AKP’nin yol haritasını çizenlerin, çizmekle mükellef olanların sıklıkla dillendirdiği gibi kendileri laikliğe karşı değiller, hatta laikliğin Türkiye’deki teminatı pozisyonundalar. Kaleye yakın, dikine oynamayı seven, golü koklayan…

______________________________________________________________

I. Devletin şekli

MADDE 1. – Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.

II. Cumhuriyetin nitelikleri

MADDE 2. – Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir.

III. Devletin bütünlüğü, resmî dili, bayrağı, millî marşı ve başkenti

MADDE 3. – Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir.

Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır.

Millî marşı “İstiklal Marşı”dır.

Başkenti Ankara’dır.

IV. Değiştirilemeyecek hükümler

MADDE 4. – Anayasanın 1 inci maddesindeki Devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile, 2 nci maddesindeki Cumhuriyetin nitelikleri ve 3 üncü maddesi hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.

______________________________________________________________

Anayasamızın ilk 4 maddesi bu şekilde. Ortaokulda Vatandaşlık dersi hocasına “Hocam, o zaman ilk önce 4. maddeyi değiştirirler, onu değiştirmeye engel bir durum yok, sonra da zaten ilk 3 maddeyi değiştirmenin yolu açılır” diye sormuştum. O da “4. maddeyi anayasanın kendisi değil ülkenin bekçileri koruyor, değiştiremezsiniz” diye cevap vermişti.

Neyse, şimdi AKP’ye sorsan kendileri demokrat, sorsan laikler, kömür dağıtma yöntemi ile zaman zaman ipin ucuna kaçırsalar da sosyal devletten yanalar, canlarım benim.

Anayasa’da Atatürk ilkelerine atıfta bulunulması yadırganıyor sıklıkla, dünyanın hiç bir gelişmiş ülkesinde bir kişinin ilkelerine bağlanamaz anayasa diye. Dünyanın hiçbir gelişmiş ülkesinin Atatürk’ü olmamasına yoruyorum ben bunu.

Peki sorun ne gerçekten? Atatürk mü? Laiklik mi? Cumhuriyet mi? Başkent mi? Dil mi? Dinsizlik mi? Benim idrak edemediğim nasıl bir sorunu var bu 3 maddedin? Neden bu değiştirme kaygısı?

Yorum kısmıyla tartışalım isterim.

9 Comments

  • ozan
    Posted 19/11/2008 at 13:31

    “dünyanın hiç bir gelişmiş ülkesinde bir kişinin ilkelerine bağlanamaz anayasa diye.”

    Dea bunu demenden yola çıkarak şöyle bir şey söylemek istiyorum. Evet dünyanın gelişmiş ülkelerinde bir kişinin ilkelerinden yola çıkılarak anayasa yapılamaz. Bu totaliter rejimlerde, diktatörlüklerde olur. Ama her gelişmiş ülkenin anayasasının bir kuruluş felsefesi vardır. Bu felsefede onun kuruluş ve yapılış süreçleri belirtilir. Bizde de bu felsefe bu tek adamın evrensel ilkelerine dayanır. Ama bu ilkeler söylemden çok pratiğe dayanır. Bugün karşı kesimin eleştirileri hep söylemler üzerine gelişmektedir. Oysaki kaçırılan nokta bu ilkelerin eyleme dayandığı noktadır. Bu söylemlerin altını oyanlar; karşı devrimciler olduğu kadar kraldan çok kralcı olanlardır. O yüzden anayasamızın kuruluş felsefesine bu ilk 3 maddede rastlayabiliriz.

  • dellez
    Posted 19/11/2008 at 14:24

    Az samimi olsalar, alayini birden degistirmenin hayaliyle yanip tutusuyoruz, geceleri bunlari gordugumuz ruyalardir bizi hayata baglayan deseler…
    Az samimi olsalar…

  • aga
    Posted 19/11/2008 at 20:00

    Tartismanin kaynagi nedir, olay nedir pek bilmiyorum da bu konuda daha once de benzer bir sey yazmistim. Ilk uc madde net, devletin resmi dili Turkce diyor mesela onun anlami belli. Benim algi dunyamda yitip giden cumle Atatürk milliyetçiliğine bagli devlet. Ne ola ki bu Ataturk milliyetciligi? Tanimi nerede? Ataturk’un sozlerini bir araya montaj yaparak mi cikariyoruz tanimini? Ataturk milliyetciligine bagli devlet yazmasa su anda uygulanan devlet politikalarindan nasil bir farklilik yaratacakti? Laik devlet ne, sosyal devlet ne, demokratik devlet ne biliyoruz da milliyetcilige bagli devlet ne ola ki?

  • ozan
    Posted 20/11/2008 at 03:41

    Bir de “insan haklarına saygılı” devlet ile “insan haklarına dayalı” devlet anlayışı var ki bu da çok önemli bir ayrım. 1961′ de “dayalı” denmiş iken bu 1982′ de “saygılı” olmuştur.

    Aslında bir çok devletin anayasalarında böyle değişmez hükümler vardır. Genellikle ortak olan nokta hükümet şeklinin “Cumhuriyet” olduğu esasıdır. Örneğin Almanya anayasasının değiştirilemez temel ilkelerinden biri “yurttaşların direnme hakkıdır” Bu da ilgili kanun maddesinde şöyle geçer “işbu anayasal düzeni ortadan kaldırmaya çalışan herkese karşı, başka çare olmaması halinde, yurttaşların direnme hakkı vardır.” Bu madde bilmem size Bursa Nutkunu hatırlattı mı?

    Değişmez hükümler içeren anayasalarda başı portekiz çekmekte 10′ un üzerinde madde değiştirilemez içeriğe sahip.

  • dea
    Posted 20/11/2008 at 10:39

    @Ağa: Atatürk Milliyetçiliği hususunda haklı olabilirsin. Bence Anayasa bir tanımlar ve kavramlar sözlüğü değil, toplumun üzerinde mutabık kaldığı bir sözleşmedir. Burdan esasla, Atatük milliyetçiliğinin tanımını içermesini beklemiyorum ama bekleyen olacaktır. Ya da bu kavram üzerinde mutabık olmayanlar, bu çok normal.

    Ama bu AKP’li ve kerametini AKP’ye borçlu kadroların bu 3 maddenin değiştirilmesi konusundaki aceleceğini açıklamıyor. Yani Atatük milliyetçiliği konusu toplumsal bir bölünme, ya da tıkanma yaratıyor mu? Sokaktaki hayatı şekillendiriyor mu?

  • werdure
    Posted 20/11/2008 at 17:52

    Bu 4 maddeyi değiştirmek isteyen recm cezasına çarptırılmalı dicem şimdi. Şeriat mı istiyorsun diye eleştri almaktan korkuyorum. 🙂 Ne diyeyim ulan herkesin içinde toptur mu diyeyim?

  • aga
    Posted 20/11/2008 at 23:36

    muhterem dea bey, haklisiniz anayasanin ayrintili tanim yapmasini beklemiyoruz, hukuk terimleri sozlugu degil o anayasa. T.C. demokratik ilkelerle yonetilir de yuzlerce tanimla aciklanir diyebiliriz tabii ama onu tek kelimeyle anliyoruz diyoruz. Burada benim anlamakta zorluk cektigim sey devletin nasil milliyetci olabildigi? Ataturk milliyetciligi milletten T.C. vatandaslarini anliyor, oyle degil mi? Zaten devlet denilen kurum vatandasinin refahini saglamak icin kurulmus bir kurum. Yani anayasa T.C. sosyal, demokratik, laik bir hukuk devletidir diyorsa zaten kendi vatandaslarina esitlik, adalet ve refah saglamak icin calisacagini temin etmis. Bunlara ek olarak ne soylemek istiyor Ataturk milliyetciligine bagli oldugunu beyan eden devlet? Dedigim gibi AKP, degisiklik falan haberim yok, olay ne bilmiyorum. Sivil anayasayi sonuna kadar desteklerim ama yalan oldu bi ara sanirim.

  • dellez
    Posted 20/11/2008 at 23:46

    E ne guzel iste, tam da senin istedigin gibi, anayasa, devleti baska milliyetciliklere kapatiyor.

  • refet
    Posted 21/11/2008 at 00:26

    Başka bir konu belki ama :

    Bayrağın şekli değiştirilmiş zamanında galiba. Asıl Türk Bayrağı’nın hilali sola bakıyor.” ‘sol’ a bakıyor diye değiştirmişler ” diye bir şehir efsanesi vardır.

Leave a Comment